Meccienâmeh
Njellim kuávlust stuárráámus uási lii meccieennâm, maid lááduh já siemin jávrááh tyelli tälli luádduh. Väärih alanedeh täsivij kooskâi, mut tuoddâreh iä tobbeen lah, eereeb räjistielâsist čuážžoo Kondostuoddâr.
Táválumos šaddodâhtijppâ Njellim kuávlust lii koškessiähá pecikuolbâ. Meecijn joba 90 prosenttid láá oles pecimeecih. Lostâmuorâin táválumos lii suáhi. Vuálááššaddodâhhân láá iänááš tuše häärviht šaddee toŋŋâseh. Kievhis eennâmvuáđu keežild Njellim kuávlust iä šoodâ šadoh meendu maaŋgâ šlaajâst, já tuođâliih eromâš šlaajah váiluh ollásávt.
Ráhtálâš ávhâstâllâm Njellim vijđes mecijguin aalgij 1920-lovvoost, mon čuávumuššân meecih láá maaŋgâahasiih. Kuávlu kulá ollásávt eidusâš tuálumeccipirrâdâhân iäge suojâlum meecih lah ollágin.
Paččvei
Aanaarjäävri Paččvuonâ keejist álgá váldálâš Paččvei, mon mield Aanaarjäävri čääsih kolgeh Jieŋâmeerân. Suomâ peln taat Taažâ já Ruošâ koskâsâš räjijuuhâ kolgá tuše muáddi kilomeetter. Máđhálâš piäsá ihástâllâđ vijđes Paččvei pyeremustáá Virdáánjaargâ šalde peht. Paččvei lâi historjálávt tehálâš jotteemkiäinu Jieŋâmeerân, já juhâvyemeest šoodâi kulttuurij kuáhtámsaje.
Kuobžah
Paččvei vyeme pirrâsijn áásá viehâ eeliš kuobžâpopulaatio. Kuobžah iä peerust staatâi raajijn, mut joteh Suomâ, Taažâ já Ruošâ enâmijn nuuvtko halijdeh. Njellim kuávlust jottee kuobžah kuleh täi kuulmâ eennâm ohtsâš populaation. Kuobžah láá moonnâm ivij čuovvum já tutkum il. DNA-metodijguin Aanaar-Paččvei-kuávlu aalmugijkoskâsii luándusuojâlem oovtâstpargohaavâst (pasvik-inari.net, suomâkielân).
Kuobžáin kuáhtám lii uáli jo härvinâš, tondiet ko kuobžâ viggá čahhiđ ulmuu nuuvt pyereest ko puáhtá.
