Uđâsarkkâdâh
Ive museo 2024 -palhâšume juohhui onne vyesimáánu 23. peeivi Suomâ museolito já Aalmugijkoskâsii museorääđi ICOM ornim Museopalhâšumegaalast Jyväskyläst.
Sämimuseo já Luándukuávdáš Siidast lii šoddâm Paje-Laapi puoh merhâšitteemus kollimčuosâttâh já mađhâšemuáinámâš. Ive 2022 lekkum Enâmeh láá mii párnááh -čáitáldâh vijđedum já vuáđutivodum Siida-rakânâsâst lii lamaš miänástume. Uđđâ ohtsâš čáitáldâh, Sämimuseo porgâm repatriaatiopargo já siärváduvlâš čuágáldâhpargo láá merhâšitteht ovdedâm museosyergi aalmuglii já aalmugijkoskâsii uáinimnáálvuođâ já vaigutteijeevuođâ.
Mij lep uáli iloliih já tuđâvááh tast, et Sämimuseo já Luándukuávdáš Siida maaŋgâpiälásâš pargo sämmilij kulttuuräärbi já tave luándu pyerrin finnij Suomâ museosyergi merhâšitteemus tubdâstâs.
”Palhâšume stuorrâ váimoin porgum fijnâ pargoost kulá ubâ Sämimuseo já Luándukuávdáá Siida pargoviehân já tooid puohháid, kiäh láá uásálistám čáitáldâh- já uđâsmittemhavváid moonnâm ivij ääigi. Sämimuseo haalijd kijtteđ eromâšávt vala sämisiärváduv, kote lii uásálistám čáitáldâhuđâsmitmân, repatriaatiopaargon já siärváduvlii paargon sehe tuárjum museo pargo”, páhudij intendent Eija Ojanlatva ko vaaldij vuástá palhâšume Sämimuseo peeleest.
”Mij Meccihaldâttâsâst anneep stuorrâ áárvust paijeel 25 ihheed jotkum Luándukuávdáá já Sämimuseo oovtâstpargo Siidast. Tot lii olláám kuhás, já mij lep oovtâst lamaš oovdâst jotteeh. Ko vuossâmuš čáitáldâh lekkui, te kyevti organisaatio ohtsâš čáitáldâh lâi vuossâmuš ton soortâst. Mii uđđâ čáitálduvâst mij lep lamaš rähtimin uđđâ mainâstemvyevi, ko keevtijm taiđuu iššeen tiiŋgâi uáinimnáál piejâmist. Konsept kyevti čáitáldâhkietâčalluu ovtâstitmist ohtân čáitáldâhhân tuáimá ain-uv”, illood Meccihaldâttâs virkosmittemkiävtu sierânâsäššitobdee Kirsi Ukkonen.
”Taat lii merhâšittee huámášume adelem Ive eurooplâš museo -palhâšume paaldâst. Mij tuáivup, et taah palhâšumeh tiättojeh meid tast, maht Sämimuseo Siida aalmuglâš pargo annoo áárvust já ruttâduvvoo”, iätá museohovdâ Taina Pieski.
Sämimuseo já Luándukuávdáš Siida uđđâ čáitáldâh lii lamaš miänástume, ko kuásástelleeh láá lamaš eenâb ko oovdeb kyessiulâttâsâin. Mist Siidast láá uđđâsist lekkâm maŋa kollim pelnub ivveest 226 000 kyessid, já sii juávhust mii čáitálduvâst masa 120 000 kyessid. Mii čáitáldâhkuosijn paijeel peeli láá aalmugijkoskâsiih kyesih.
Palhâšuumeest kištodii Sämimuseo já Paje-Laapi Luándukuávdáš Siida lasseen nelji museo: Raasepori tááláá taiđuu museo Chappe, Turku Luostarinmäki museokuárttil, Punkaharju Suomen Metsämuseo Luseo já Varkaus museokuávdáš Konsti. Palhâšume juohhui lovváád keerdi.
Takkâ!