Vääldi huámášumán poccuid já puásuituálu – Luándu lii poccui já puásuipargee päikki

Piirroskuva. Lumisessa tunturissa on porotokka, porokoira ja poroisäntä moottorikelkalla.

Puásui lii sämikulttuur ohtâ vuáđu já puásuipargoin láá kuhes ärbivyevih já ain stuorrâ siärvuslâš já kulttuurlâš merhâšume

  • Tun puávtáh uáiniđ poccuid aassâmsoojij alda, meecijn já tuoddârijn.
  • Tun puávtáh uáiniđ puásuiulmuid pargoin sii palgâs kuávlust. 

Addel poccuid kuáttumráávhu. Ele paldattâl poccuid.

  • Ele moonâ alda poccuid, pic tipte taid leđe ráávhust. 
  • Alda viggee olmooš puáhtá tovâttiđ poccui streesi, mii eromâšávt korrâ tälvišooŋâin já kiđđuv puáhtá leđe kyeddee niŋálâs poccuid varalâš.  
  • Poccuid ij uážu ruotâttiđ.
  • Jođe puásuiääiđi čoođâ verájáá peht já kiddii verájáá tuu maŋa, jis tot lâi kiddâ. Jis verájâš ij lah kuáhtulii määđhi keččin, moonâ ääiđi vyelni nube piälán. Jis tun čuávdáh puásuiääiđi paadijd, čoonâ taid pyereest maasâd siämmáá sajan. Ele kuárŋu ääiđi paijeel, amas äiđi cuovkkâniđ teikkâ tedduđ vuálus.

Addel puásuipargeid pargoráávhu

  • Jis tun šoodah puásuipargei jođettem iälu kooskân, piso ton saajeest kost lah, tassaaš ko iälu lii moonnâm lappâd. 
  • Jis tun uáináh iälu aldanmin mon puásuipargeeh láá joođeetmin, ele ooroost, pic juáđhi määđhi meddâlkulij iälust já ton moonnâmsundeest.
  • Pygályssáid teikkâ vuosijmiärkkumáid ij koolgâ moonnâđ lovettáá. Viäruiulmui moonnâm pygálys- já vuosijmiärkkumáid puáhtá tovâttiđ varâtiilijd poccuid, puásuipargeid já viäruiulmuid.

Aassâmsoojij alda aaiđij siste poccuuh iä lah mađhâšeijei várás

  • Poccuid já puásuiaaiđijd ij uážu aldaniđ puásui-iäigád lovettáá. 

Ele hettii poccuid ko kuvviih

  • Jis tun halijdah kuvviđ, kuvvii tuárvi kukken. Jis ellee reagist tust, tun lah liijkás alda. 
  • Eromâšávt droneh paldetteh poccuid. 

Luánduiäláttâs lii herkki hemâdâssáid. Ääšist mii oro uccen, pyehtih leđe stuorrâ vaiguttâsah poccuid já iäláttâsân. Kunnijât puáris já tehálii iäláttâs mii tuálá tave markkânijd ellen. 

Lasetiäđuh